เมื่อกล่าวถึง “ขนมถ้วยตะไล” (Steamed Pandanus Cakeหรือ kanom tuay) ที่คนสมัยนี้ส่วนใหญ่เรียกว่า “ขนมถ้วย” เป็นขนมหวานไทยโบราณที่มีมาช้านานแล้ว และเหตุที่คนโบราณนั้นทำขนมใส่ในถ้วยตะไลใบเล็กหรือถ้วยกระเบื้องขนาดเล็กพอดีคำ นี่เอง จึงเป็นที่มาเรียกขนมชนิดนี้ว่า “ขนมถ้วยตะไล” ส่วนรสชาตินั้นไม่ต้องพูดถึง ด้วยขนมถ้วยมีเนื้อนุ่ม หอมกลิ่นใบเตยคั้นสด หวานพอดีๆตัดกับรสเค็มมันของหน้ากะทิ ให้รสหอมหวานมัน กลมกล่อมกำลังดี ลองได้กินแล้วเป็นต้องกินอีกขอเบิ้ลอีกหลายถ้วย…และยังเป็นขนมที่ทำง่ายและวัตถุดิบก็หาได้ง่ายอีกด้วย zabwer.com จึงไม่รีรอจึงได้หาสูตรวิธีทำขนมถ้วยอร่อยๆ และเคล็ดลับดีๆมาฝากกันครับ
ขนมถ้วยเป็นขนมที่ทำมาจากแป้งข้าวจ้าว น้ำตาลมะพร้าวหรือน้ำตาลโตนด กะทิ เกลือ และใบเตยคั้นสด โดยแบ่งขนมเป็น 2 ส่วน คือ “ตัวขนม” และ”หน้าขนม” วิธีการทำคือ ผสมแป้งส่วนตัวขนมให้เข้ากันและผสมกะทิส่วนหน้าขนมให้เข้ากัน พักไว้ จากนั้นจึงนำแป้งตัวขนมที่เตียมไว้ใส่ในถ้วยตะไลประมาณครึ่งถ้วยแล้วนำไปนึ่งให้สุก แล้วจึงใส่กะทิหน้าขนมที่เตียมไว้ตามลงไป นึ่งต่อจนสุก พักทิ้งไว้รอขนมเย็น ก็พร้อมรับประทานได้แล้ว
อุปกรณ์เพิ่มเติม
- ซึงนึ่ง
- ถ้วยตะไล สำหรับหยอด
สูตรที่ 1
ขนมถ้วยใบเตยสูตรนี้เป็นสูตรหวาน มัน หอม กลมกล่อมพอดีเลย เป็นสูตรมาจากคุณคุณพล ตัณฑเสถียร ขนมหอม หวาน ตัวแป้งไม่แข็งด้วย หอมกลิ่นใบเตย อร่อยมากๆๆส่วนผสมของตัวขนม
- แป้งข้าวจ้าว 55 กรัม
- แป้งถั่วเขียว 1ช้อนโต๊ะ
- แป้งท้าวยายม่อม 3 ช้อนโต๊ะ
- น้ำตาลปึก 140 กรัม. (ไม่ชอบหวานสามารถลดลงได้)
- หางกะทิ 1 ถ้วยตวง
- น้ำใบเตยเข้มข้น ¼ ถ้วยตวง
- แป้งข้าวจ้าว 35 กรัม
- หัวกะทิ 2 ถ้วยตวง
- เกลือป่น1+1/2 ช้อนชา
1. ต้มน้ำประมาณ 1 ถ้วย พอเดือด ก็ขยำใบเตยลง ไปประมาณ 2 ใบ ต้มต่อประมาณ 5 นาที ก็จะได้ น้ำใบเตย
2. ทำตัวขนม โดยผสมแป้งทั้งสามชนิดเข้าด้วยกัน ใส่น้ำตาลปึกและน้ำต้มใบเตยลงไป ใช้มือนวดให้แป้งและน้ำตาลละลายเป็นเนื้อเดียวกัน…ใส่กะทิตามลงไป…แล้วกรอง 1ครั้ง…พักไว้
3. ทำหน้าขนม โดยผสมส่วนประกอบทั้งหมดให้เข้ากันดี และกรอง1ครั้ง…พักไว้
4. จัดเรียงถ้วยตะไลในลังถึง นำไปตั้งไฟให้ร้อนดี…พอถ้วยร้อนจึงรีบเปิดฝาลังถึง…ใส่ส่วนผสมตัวขนมลงไป ประมาณ ¾ ของถ้วย…ปิดฝา นึ่งประมาณ 7 นาที หรือจนตัวขนมสุก (มีลักษณะผิวขนมตึง)
5. เปิดฝาลังถึง หยอดตัวหน้าขนมลงไป นึ่งต่อประมาณ 5 นาที จนสุกดี (อย่านึ่งนานไป…เพราะตัวหน้าขนมจะแตก)
6. รอให้ขนมเย็นแล้วค่อยแคะขนมออกจากถ้วย ก็พร้อมรับประทาน
สูตรที่ 2
สำหรับใครที่ไม่มีแป้งถั่วเขียว ลองทำสูตรนี้ดูนะครับ เป็นสูตรจากคุณ kanji เป็นอีกสูตรขนมถ้วยตะไลใบเตยอร่อย นุ่มๆ หอมๆ หวานมันส่วนผสมตัวเนื้อขนมถ้วย
- แป้งข้าวจ้าว 1/2 ถ้วยตวง
- แป้งท้าว 3 ช้อนโต๊ะ
- หางกะทิ 1 ถ้วยตวง
- น้ำใบเตยคั้นเข้มข้น 1/4 ถ้วยตวง
- น้ำตาลปี๊ป 140 กรัม (ชอบหวานเพิ่มได้)
- หัวกะทิ 2 ถ้วยตวง
- แป้งข้าวจ้าว 4 ช้อนโต๊ะ
- เกลือป่น 1 ช้อนชา
ขั้นตอนการเตรียมส่วนเนื้อขนม
1. นำแป้งข้าวจ้าวและแป้งท้าวใส่อ่างผสม คนให้เข้ากัน
2. จากนั้นทะยอยใส่น้ำใบเตย หางกะทิและน้ำตาลปี๊ปลงไปใช้มือนวดให้ส่วนผสมเข้ากันดี (การนวดจะทำให้เนื้อขนมยืดหยุ่นนุ่มเหนียว ไม่กระด้าง) นวดไปเรื่อยๆ จนส่วนผสมหมด ที่สำคัญน้ำตาลปี๊ปที่ใช้ควรเลือกแบบดีๆ ขนมของเราจะได้หอม หวาน
3. สุดท้ายจะได้ส่วนผสมเหลวๆ ออกมาแบบนี้
4. นำส่วนผสมไปกรองด้วยตะแกรงตาถี่เอาตะกอนหรือสิ่งตกค้างออก ขนมจะได้เนียนๆ…พักไว้
ขั้นตอนการเตรียมส่วนหน้าขนม
1. คราวนี้มาทำตัวหน้าขนมกันต่อ…นำหัวกะทิใส่ชามผสม ใส่แป้งข้าวจ้าวกับเกลือป่นลงไป คนให้ส่วนผสมเข้ากันดี
2. นำส่วนผสมไปกรองด้วยตะแกรงตาถี่ๆ อีกครั้ง เป็นอันเสร็จ พักไว้ก่อนค่ะ
วิธีทำขนมถ้วย
1. คราวนี้ก็ถึงเวลานึ่งขนมกันแล้ว เอาน้ำใส่หม้อนึ่งเปิดไฟแรงจนเดือดรอไว้ก่อนเลย…นำถ้วยตะไลวางเรียงใส่ลังถึง…จากนั้นก็นึ่งขนมต้องนำถ้วยตะไลไปนึ่งให้ร้อนประมาณ 5 นาที (จะช่วยให้ขนมไม่ตกตะกอนลงมาที่ก้นถ้วย)
2. เมื่อถ้วยตะไลร้อนได้ที่ ตักส่วนผสมตัวเนื้อขนมใส่ลงไปในถ้วย ประมาณ 3/4 ของถ้วย เวลาตักขนมใส่ลงไปให้คนด้วยตลอดเวลา (ป้องกันแป้งตกตะกอน) แล้วนำไปนึ่งในหม้อนึ่งที่น้ำเดือดไฟแรงประมาณ 7-8 นาที ขึ้นอยู่กับความหนาและปริมาณขนมในถ้วย แต่วันนี้เราใช้เวลานึ่ง 7 นาที ขนมก็สุกกำลังดี
- 7 นาที ผ่านไป ขนมของเราก็สุกได้ที่แล้ว
3. ตักส่วนผสมหน้ากะทิใส่ลงไปให้เต็มถ้วย จากนั้นผิดฝาหม้อนึ่ง แต่ก่อนปิดอย่าลืมใช้ผ้าเช็ดไอน้ำที่ติดอยู่ที่ฝาหม้อออกให้แห้ง (ไอน้ำจะได้ไม่หล่นลงไปบนหน้าขนม ทำให้ขนมเราเสียโฉม) ขั้นตอนนี้ใช้เวลานึ่ง 10 นาที
- เมื่อขนมสุกได้ที่แล้ว …จะมีลักษณะแบบรูปด้านบน
2. นำส่วนผสมไปกรองด้วยตะแกรงตาถี่ๆ อีกครั้ง เป็นอันเสร็จ พักไว้ก่อนค่ะ
วิธีทำขนมถ้วย
1. คราวนี้ก็ถึงเวลานึ่งขนมกันแล้ว เอาน้ำใส่หม้อนึ่งเปิดไฟแรงจนเดือดรอไว้ก่อนเลย…นำถ้วยตะไลวางเรียงใส่ลังถึง…จากนั้นก็นึ่งขนมต้องนำถ้วยตะไลไปนึ่งให้ร้อนประมาณ 5 นาที (จะช่วยให้ขนมไม่ตกตะกอนลงมาที่ก้นถ้วย)
2. เมื่อถ้วยตะไลร้อนได้ที่ ตักส่วนผสมตัวเนื้อขนมใส่ลงไปในถ้วย ประมาณ 3/4 ของถ้วย เวลาตักขนมใส่ลงไปให้คนด้วยตลอดเวลา (ป้องกันแป้งตกตะกอน) แล้วนำไปนึ่งในหม้อนึ่งที่น้ำเดือดไฟแรงประมาณ 7-8 นาที ขึ้นอยู่กับความหนาและปริมาณขนมในถ้วย แต่วันนี้เราใช้เวลานึ่ง 7 นาที ขนมก็สุกกำลังดี
- 7 นาที ผ่านไป ขนมของเราก็สุกได้ที่แล้ว
- เมื่อขนมสุกได้ที่แล้ว …จะมีลักษณะแบบรูปด้านบน
เคล็ดลับความอร่อย
- ความอร่อยของขนมถ้วยใบเตยนั้น ขึ้นอยู่กับน้ำต้มใบเตยและคุณภาพของกะทิ และน้ำตาล
- แป้งถั่วเขียว จะทำให้ขนมอยู่ตัว ไม่เหนียวมากเกินไป
- การคั้นมะพร้าว ควรใช้มะพร้าวขูดขาวที่แก่ ขูดใหม่ๆคั้น โดยใช้มะพร้าวขูดขาว 1/2 กิโลกรัม คั้นด้วยน้ำอุ่น 1 ถ้วย โดยใส่น้ำอุ่นคั้นทีละน้อย คั้นสัก 1 ครั้งจะได้กะทิ 2 ถ้วย แล้วช้อนเอาหัวกะทิ 1 ถ้วย และ หางกะทิ 1 ถ้วย ขนมจะมีกลิ่นหอม รสหวาน และมีความมันของกะทิ
- ขนมถ้วยที่ดี หน้าจะต้องขาวเนียน กะทิแตกมัน มีลักษณะย่นๆ ยับๆ และเมื่อเวลาที่เราแคะขนม…ขนมต้องร่อนไม่ติดถ้วย
- ขนมถ้วยที่อร่อยนั้น ตัวขนมจะมีรสหวานหอมน้ำตาลมะพร้าวหรือน้ำตาลโตนดและไม่แข็งกระด้าง ส่วนหน้าขนมต้องมีรสมันด้วยกะทิและมีรสเค็มนิดๆ
เรียบเรียงข้อมูลโดย: zabwer.com
ที่มาสูตรและรูปภาพจาก: พลพรรคนักปรุง 13 มกราคม 2554 สูตรของคุณพล ตัณฑเสถียร
และ คุณ kanji